Hemoroid nedir?

İnsanlar arasında daha çok basur olarak bilinen bir hastalık hemoroid, makat bölgesi hastalıkları arasında önemli bir yere sahip olup, alınacak basit önlemler ile risk tamamen ortadan kalkmaktadır. Genetik olmayıp, daha çok kişinin yaptığı hatalar ile doku gevşemesine neden olduğu bilinmektedir. Şimdi dilerseniz hastalığı detaylıca ele alalım.

Hemoroid Nedir

Makat bölgesinde meme denilen parmak ucu gibi çıkıntılar olmalsıdır. Bu memeler anüse dışardan bakıldığında görünüyorsa dış basur, içerden dışarı çıkıp geri giriyorsa veya anoskop ile görülebiliyorsa iç basur olarak adlandırılır.Anüs bölgesinin en sık rastlanan hastalığıdır.

Bir Tür Makat Hastalığıdır.
Genel cerrahi uzmanlarının alanına giren makat bölgesi hastalıkları arasında yaklaşık 10 hastalık dikkat çekmektedir. Onlardan biride hemoroid olup, makat iç ve dış kısmında oluşabilmektedir. Şiddetli ıkınmaya bağlı olarak o bölgede doku gevşemesi ve zamanla sarkan memeler oluşmaktadır. Dışardan bakıldığında görülen dış hemoroid görünmeyip, makat iç kısmında yer alan ve sadece anoskopla görülenler ise iç hemoroid olarak sınıflandırılmaktadır.

Kabızlığa Bağlı Olarak Ortaya Çıkar
Basur’a neden olan faktörlerden en önemlisi hiç şüphesiz uzun süren tuvalet alışkanlıklarıdır. Özellikle çok fazla baharatklı tüketip, kabızlık sorunu yaşayan insanlar bazen 30-40 dakika süren tuvalet ihtiyaçları olabiliyor. Bu süreçte ise uzun ıkınmalar görülür. Aslında kesinlikle kaçınılması gereken ıkınma makat bölgesinde yer alan toplardamarların bağ dokularında gevşemelere neden olur.

İlk Evrede Kanama Sorunu Ortaya Çıkar
İç ve dış olarak sınıflandırdığımız hastalık ayrıca, 4 farklı evreden oluşmaktadır. 1. 2. 3. ve 4. yani son evre olup, artık kişinin ciddi sıkıntılar yaşamasına neden olduğu evredir. İlk defa hemoroid olan bir insan iç basur sorunu yaşıyorsa en belirgin özelliği dışkılama esnasında makatta görülen kanamalardır. Daha önce alışkın olmadığınız bu durum artık sizin mutlaka bir genel cerrahi uzmanına muayene olmanız gerektiği anlamına gelmektedir.

İlerleyen Derecelerde Memeler Ortaya Çıkar
Önceleri mercimek tanesi kadar olup, derecesi arttıkça memeler büyüyerek elle hissedilir hale gelir. Hatta öyleki 3. ve 4. derece haline geldiğinde ise basur memeleri dışkılama esnasında makat dışına çıkar. 3. Derece basurda memeler kendisi içeri girerken 4. derecede ise kişi kendisi içeri katması gerekir. Yoksa dışarda kalan meme makat kısmında boğularak 2-3 gün sürecek bir bir ağrıya neden olmaktadır. Boğulmuş basur yani tromboze hemoroid denilen bu durum haricinde basur’un ciddi bir ağrı şikayeti olmadığı bilinir.

Makat Kaşıntısına Neden Olur?
Kişi kendinde hemoroid olup, olmadığını anlamak için yapması gereken en önemli konulardan birisi dışkılama esnasında kanama olup, olmadığı ile birde anormal bir şekilde görülen makat kaşıntısıdır. İnsanı utandıran ve bezdiren kaşıntılar sadece hemoroid nedeniyle olmayıp, Anal Fissür, Anal Hematom, Kıl Dönmesi gibi hastalıklarda makat kaşıntısına neden olur.

Utanma Sorununa Yenik Düşmeyin
Kadın erkek herkeste görülebilen hemoroid hastalığı belirtileri olan insan zaman kaybetmeden mutlaka bir genel cerrahi uzmanına muayene olarak hastalığın teşhisi yapılmalıdır. Hemoroid olduğu kesinleşmesi haline ise Lazer, Lastikle Boğma yada THD ameliyatı ile sadece 10 dakika zamanınızı ayırarak sağlığınıza kavuşabilirsiniz.

Hemoroid Kimlerde Olur?

Hemoroid diğer deyimle basur kimlerde görülür, hastalığa yakalanma yaşları ve oluşum riski barındıran besinler hangileridir, bu hastalığına karşı yatkınlık nedir

Basur teorik olarak herkeste olabilir ancak çocuklarda makat bölgesindeki bağ dokusu daha sağlam olduğundan ve  15-18 yaşından önce doku yıpranması olamayacağından hemoroide rastlanmaz. Genel olarak orta yaş ve üzerindeki kişilerde görülür.Erkeklerde kadınlara kıyasla biraz daha fazla rastlanır.

En sık görüldüğü insan tiplemesi dendiğinde şunlar sayılabilir;

– Ailesinde hastalık olanlar

– Tuvalette uzun süre kalanlar

– Çok şiddetli ıkınarak dışkılayanlar

– Kronik kabızlığı olanlar

– Fazla acı tüketenler (acının direkt zararı olmaz ancak ıkınmaya sebep olur)

– Sık ve uzun süreli ishal olanlar.
Dikkat ederseniz yukarıda sıralananlar arasında ” fazla acı yiyenler ” diye bir sınıf açılmadı. Toplumda yaygın olarak bilinen hatta doktorlarında sıkça söylediği gibi acı basura neden olmaz. Bunu yorumlamanın en kolay yolu şudur; yediğimiz acı nasıl ağzımızda ve dudaklarımızda basura benzer bir hastalığa neden olmuyursa makatta da neden olmaz ancak şu sorun da yok sayılamaz. Acı yiyen kişiler sonraki tuvaletlerinde anüsteki yanma hiisini gidermek için gereksiz yere tuvalette uzun kalırlar ve fazla ıkınırlar. İşte bu ıkınma hemoroide neden olur. Yani aslında acı değil acıdan dolayı ıkınmak hastalığa neden olur.

Genetik yapı değiştirilemez ancak diğer sebepler engellenebilirse hemoroidin oluşma, vara ilerleme, tedavi olunduysa tekrarlama ihtimali azalır.

Utanma duygusu sebebiyle toplumda ne kadar sıklıkta olduğu konusunda kesin veri elde etmek mümkün olmasa da erişkin nüfusun 1/3 kısmında olduğu tahmin edilmektedir.

Bayanlarda daha sık olduğu kanısı yaygın olsada 3400 hastalık kişisel serimde 2 kadına 3 erkek oranı kadar erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Yine yaşlılarda daha çok olması beklenirken daha çok orta yaş gurubunda görülür.

Erkeklerde Hemoroid Hastalığı

Kadın ve erkeklerde görülen bir hastalık olmasına karşın erkekler bu hastalığa karşı daha hassas olduğu saptanmıştır. Bu fark cinsiyetten mi kaynaklanıyor yoksa erkeklerin ağır kaldırmasından mı, beslenme alışkanlıklarından mı belli değildir.

Hemoroid Hastalığına Karşı Önlemler

Basura neden olan faktörlerden biri düzensiz beslenme olması nedeniyle alınacak önlemler arasında diyet yapmak üst sıralarda yer almaktadır.
Kabızlık sorununu gidermek için mutlaka lifli gıdalar tüketilmelidir.
Lif Oranı yüksek gıdalar arasında baklagiller, kepekli tahıllar ve lahana havuç gibi sebzeler bolca tüketilmelidir.
Mümkün olduğunca her öğünde kepekli ekmek tüketilmelidir
Dışkılamaya bir ritim kazandırmalı tercihen her gün kahvaltı yapıp kahvaltıdan sonra dışkılama düzeni oturtulmaya çalışılmalıdır.
En önemli faktörde fast food türü hazır gıdalardan kaçınılmalıdır.

Çocuklarda Hemoroid Neden Olur

Öncelikle şunu belirtmeliyim çocuklarda asla hemoroid olmaz, eğer çocuğunuza bu teşhis konduysa bilinki yanlış teşhis konmuştur. Erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da makatta olan her şişlik hasta sahipleri tarafından hemoroide benzetilen bu durum karşısında önce kendi çapında kremlerle bir şeyler yapmaya çalışır ancak doktora gidince genellikle yanılgısını anlarlar. Ancak bazen doktorlar bile basit bir şişliğe hemoroit teşhisi koyarlar.

Hemoroidin oluşma sürecini cilt kırışması veya cildin sarkması gibi uzun yıllar içinde ortaya çıkan bir tür bağ dokusu hasarına bağlı olarak gelişen hastalıktır. Temel sorun dokunun sağlamlığını yani taşıma gücünü kaybetmesidir.

Hemoroidin ortaya çıkması için hasara sebep olan durum olan ıkınmanın çok şiddetli bir şekilde yıllarca uygulanması ve yine uzun süre kabız kalınması gerekir. Seyrek olarak 18-20 yaşlarında da görülebilen hastalık daha çok 30-40 lı yaşlarında giderek sıklaşır .

Hastalığın ortaya çıkış sebebi ve oluşum süreci düşünüldüğünde çocuklarda bu hastalığın olmayacağı anlaşılacaktır. Çocuklarda hemoroide benzetilen hastalık polip, apse veya pıhtı toplanması olabilir ancak basurun oluşması mümkün değildir.

Çocuk kabız kalır, dışkılamak için çok ıkınır, bu ıkınmaya bağlı olarak o bölgedeki damarlardan biri yırtılır ve deri altına kanama olur. Buna anal hematom denir. Kanama deri altındaki basıncın damarın içineki basınca eşitlenmesine kadar devam eder ve durur. Ikınmanın şiddetine göre bu kanama mercimek kadar olabileceği gibi ceviz kadar büyük de olabilir.
En öenmli belirtisi şişliğe eşlik eden ağrıdır. İlk günler şiddetli olan ağrı günler geçtikçe azalır. Şişliğin tmamen inmesi büyüklüğüne bağlı olarak 2-4 hafta sürebilir.
Bu durumu kolun bir yere çarpıldığında morarmasına benzetebilirsiniz. Aslında hastalık değil travmatik bir durumdur.

Çocuklarda Hemoroid Tedavisi Nasıl yapılır

Yanlılıkla konulan basur teşhisi genellikle basur ilaçlarıyla doldurulmuş yanlış reçete ile devam eder. Anal hematom denilen bu durum % 100 ihtimalle kendiliğinden düzelir. Basur ilaçlarının hiçbir faydası olmaz.

Sonuç olarak
Çocuğunuza basur teşhisi konduysa inanmadan önce bu yazıyı tekrar okuyun ya da bir proktoloji uzmanı ile görüşün. Özellikle ilaç dışı cerrahi müdahale veya lazer gibi agresif yöntemler önerildiyse karar vermeden önce bir kez daha düşünmelisiniz çünkü polip dışında bir sorunsa yani yeni çıktıysa günler içerisinde % 100 ihtimalle kendiliğinden düzelir. Polipse tedavisi farklıdır.

Çocuklarda basur düşündüren daha doğrusu aile tarafından yanlış olarak değerlendirilen apse ise acil bir durumdur ve mutlaka uzmana gösterilmelidir.

Hemoroid İle İlgili Yanlış Bilinenler ve Doğruları

Hemoroid halk arasında daha yaygın kullanılan adıyla basur hastalığı, görsel alanın dışında kalması, muayene olmaya utanılması hatta eşe dosta söylenmeye bile utanılması sebebiyle yanlış bilgiler yaygınlaşabilmektedir.
Aşağıda halk arasında yanlış bilinenler ve hemen altında doğruları yazılmıştır.

Hemoroid tedavi olmazsa  zamanla kanseleşebilir
Her hastalık gibi bu hastalık da ilerlemeden tedavi edilmelidri, doğru olan budur ama hemoroid kesinlikle kansere dönüşmez, kötü huylulaşmaz.

Makattan gelen kan hemoroiddendir
Bu doğru olavilir yani hemoroidler kanıyor olabilir ama hemoroidin dışında bağırsak kanseri, makat çatlağı, kondilom (siğil), fistül, polip, amipli dizanteri gibi hastalıklarda da kanama görülebilir. Bu sebeple kanamanın nedeni bulununcaya kadar araştırmaya devam edilmelidir.

Anne babada basur varsa çocuklarında da olur
Ailevi özelliğin etkisi olsa da çok önemli değildir. Yani ailesel bir hastalık değildir, daha çok dışkılama alışkanlıklarıyla ilgilidir.

Basur Kanaması iyileştiğini gösterir
Kesinlikle hayır kanaması boşuna kan kaybettiğinizi gösterir. Ancak hemoroidin şiştiği durumlarda kanayarak içindeki kan akarsa basınç düşer ve ağrısı azalır. Bu iyileştiğini göstermez.

Ameliyattan sonra dışkı kaçağı olur
Doğruluk payı vardır ama bu yan etkini görüldüğü ameliyatlar artık pek yapılmamaktadır. Ameliyatsız yöntemlerde ve çağdaş ameliyatlarda bu tür yan etkiler görülmez.

İlaçlarla iyileşir
Oluşan memelerinin her biri çürük diş gibidir yani yapısal bozulma vardır ve ilaçlarla bu bozulma geri çekilemez. İlaçlarla rahatlamak mümkündür ama bu hastalığın iyileştiği anlamına gelmez. Bunu çürük diş ağrısının ağrı kesici hap ile geçmesine benzetebiliriz. Ağrı geçse de diş hala çürüktür.

Ilık suya ya da ılık tuğlaya oturmak iyi gelir
Evet sıcaklık makat kaslarını rahatlatarak rahatlık verebilir. Bu durum daha çok şişme olduğu dönemlerde etkilidir.

Acı tüketmek hemoroidi tetikler
Bu bilgi gerek doktorlar arasında gerekse halk arasında çok yaygın bilinse de acının böyle bir etkisi yoktur. Acı nasıl ağzımıda hemoroide benzer bir duruma neden olmuyorsa makatımızda da böyle bir şey yapması belenmez. Ama acı yediğinde acının yaptığı yanma hissinden dolayı tuvalette fazla kalınıyorsa veya fazla ıkınılıyorsa bu durumda hemoroide neden olur. Hatta sık sebeplerdendir denilebilir.

Ailesinde hemoroid olanın kendisinde de olur
Yanlış bilgidir, bazı ailelerde daha sıktır ancak bu ger çocukta olacağı anlamına gelmez, diğer taraftan buradaki ailesel özellik daha çok dışkılama alışkanlığından kaynaklanmaktadır.

Basur sülükle iyileşir
Sülük sadece şişmiş ve ağrı yapan basurda olumlu etki yapar. Şişliğin içindeki pıhtıyı emerek basıncını düşürür bu şekilde ağrıyı azaltır ama basuru iyileştirmek konusunda sülüğün hiçbir etkisi olmaz. Sülüğün yarar sağladığı tek durumdur, şişlik ve ağrı yoksa kesinlikle kullanmanızın anlamı yoktur.